Przedsiębiorcę ignorującego wezwania fiskusa może spotkać kara porządkowa w wysokości do 2800 zł. Nie będzie ona dotyczyła każdego wezwania, a jedynie tych wysłanych do podatników, których rozliczenia są w toku postępowania podatkowego lub kontroli. Mogą ją też dostać inni uczestnicy postępowania.

Ukarany ma 7 dni na złożenie zażalenia.
Urząd skarbowy stosuje kary porządkowe jako zabezpieczenie przed przedłużaniem postępowania podatkowego przez mniej zdyscyplinowanych podatników, będących w trakcie postępowania podatkowego. To narzędzie, które ma usprawniać przebieg postępowania.

Fiskus nakłada je w postaci postanowienia na przedsiębiorcę, o ile ten ignoruje wezwania urzędu do wyjaśnienia zdarzeń dotyczących prowadzonej przez niego działalności. Fiskus ma prawo nałożyć karę porządkową na podatnika zobowiązanego do wezwania, o ile pouczy go o konsekwencjach niezastosowania się do wezwania. Brak pouczenia o ewentualnej karze porządkowej to brak możliwości jej wymierzenia (wyrok NSA z 29 sierpnia 2002 r., sygn. akt I SA/Po 533/01). Kara porządkowa jest wymierzana ze względu na ignorowanie przez podatnika konkretnej sprawy. Organ podatkowy nie może ukarać go za sumę jego nieodpowiednich zachowań, czyli np. za to, że nie stawił się trzy razy w urzędzie skarbowym, kiedy wezwania za każdym razem dotyczyły innej sprawy (wyrok NSA z 18 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 2106/11).

Kto w zasięgu fiskusa?

Zgodnie z art. 262 § 1 Ordynacji podatkowej karą porządkową w wysokości do 2800 zł może zostać ukarana strona postępowania podatkowego, pełnomocnik strony, świadek lub biegły (albo osoba, która wyraziła zgodę na powołanie jej na biegłego), którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
- nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani lub
- bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności lub
- bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem.

Kara może dosięgnąć także i osobę trzecią, jeśli bezzasadnie odmawia ona okazania przedmiotu oględzin. Ukarany może zostać również utrudniający swoim niewłaściwym zachowaniem prowadzenie rozprawy jej uczestnik.

Wysokość sankcji

Maksymalny wymiar kary porządkowej w 2015 r. to 2800 zł. Za każdym razem o jej wysokości w danym przypadku decyduje urząd skarbowy, obowiązkowo indywidualizując karę. A to oznacza branie pod uwagę nie tylko okoliczności sprawy, ale także i sytuacji majątkowej podatnika, który na karę zasłużył.

Organ może anulować karę

Na zapłatę wymierzonej kary ukarany podatnik ma 7 dni, licząc od dnia doręczenia postanowienia. Na takie postanowienie służy w takim samym terminie zażalenie, w którym trzeba zawrzeć zarzuty przeciw postępowaniu, przyczynę zażalenia i żądanie ukaranego. Jeśli ukarany karą nie wywiązał się z obowiązku np. stawienia się przed fiskusem z przyczyn niezależnych od siebie (np. uległ wypadkowi i trafił do szpitala), może zwrócić się do urzędu skarbowego z wnioskiem o usprawiedliwienie niezawinionego niestawienia się czy niezawinionego niewykonania nałożonych obowiązków.

Katarzyna Miazek, Tax Care