Stres - może nas sparaliżować, może też stać się naszym sprzymierzeńcem. Wystarczy nauczyć się nim zarządzać. Sprawdź, która technika będzie dla Ciebie odpowiednia.

Adrenalina buzuje w żyłach, a my działamy szybko, bezbłędnie i efektywnie. To znak, że nasz poziom stresu jest optymalny, bo zamiast nas blokować motywuje nas do działania, np. podczas egzaminów. Pewna doza napięcia sprawia, że jesteśmy bardziej kreatywni, twórczy, a przede wszystkim nasza praca daje wymierne efekty. To dzięki napięciu jesteśmy bardziej wyczuleni na bodźce zewnętrzne, mamy wyostrzone zmysły, a nasze reakcje są szybsze. Taki pozytywny stres jest nie tylko bezpieczny, co konieczny do życia.

Problem pojawia się wtedy, gdy optymalny poziom stresu się zwiększa. Objawy stresu negatywnego czy też przewlekłego mogą być różne. Zaliczamy do nich m.in.:
- bóle głowy, nudności, wymioty
- zaburzenia apetytu
- problemy z potencją
- uczucie zmęczenia, nadmierna senność lub bezsenność
- częste przeziębienia
- bóle w klatce piersiowej
- poczucie izolacji
- poczucie przytłoczenia
- problemy z pamięcią
- postrzeganie przeważnie negatywnych stron sytuacji
- nieuzasadniony lęk, drażliwość, zły humor
- negowanie czynników stresowych.

Objawy te czasami mogą być wynikiem innych chorób, dlatego zanim stwierdzimy, że to efekt stresu, warto się skonsultować z lekarzem. Kiedy jednak nasze życie jest narażone na czynniki stresujące w większym stopniu niż jest to pożądane, powinniśmy nauczyć się „walczyć” ze skutkami stresu przewlekłego, a najlepiej zapobiegać ich powstawaniu.

Techniki radzenia sobie ze stresem są łatwe i skuteczne, jeżeli podejmiemy trud nauczenia się kilku z nich i dostosujemy je do własnych predyspozycji charakterologicznych. Początki mogą okazać się trudne, ale jak to przejdziemy, rezultaty mogą być ogromne. Każdy człowiek reaguje na stres indywidualnie, dlatego tak ważne jest, aby dostosować strategię do własnych możliwości.

Żeby to osiągnąć, proponuję na początek małe ćwiczenie. Sporządź listę czynników (świadomych), które wywołują w tobie reakcje stresowe. Obok wypisz, jak reagujesz w tych sytuacjach. Jak ustalisz kilka podstawowych (do pięciu), będzie łatwiej je eliminować, stopniowo i konsekwentnie.

Techniki zarządzania stresem
W walce ze stresem pomogą nam techniki, które wcale nie są skomplikowane, ale bezwzględnie wymagają od nas samozaparcia oraz wsparcia ze strony najbliższych, zwłaszcza w chwilach zwątpienia. W sytuacjach przewlekłego stresu warto zgłosić się do psychologa.

1. Zatroszcz się o kondycję fizyczną
Same ćwiczenia czy wysiłek fizyczny nie wyeliminują stresu, zwłaszcza tego, który jest wywołany czynnikami zewnętrznymi (praca, brak czasu, kłopoty finansowe). Faktem jest, że osoby regularnie uprawiające jakikolwiek sport mniej cierpią z powodu przewlekłego stresu. Nie dlatego, że nie dotyczą ich różnego rodzaju sytuacje stresujące, ale dlatego, że ich organizm jest wzmocniony, mózg dotleniony, a to daje większą siłę życiową do pokonywania trudności. Zamiast wypijać kolejną filiżankę kawy, warto dostarczyć sobie energii poprzez kilkuminutowy spacer, krótką gimnastykę (nawet przez 10-15 min). Podczas ćwiczeń koncentrujemy się na wykonywanych ruchach, utrzymaniu koordynacji ruchowej, a nasz mózg nie rozmyśla o problemach. Nie można myśleć jednocześnie o dwóch rzeczach. Myśli mogą się jedynie przeplatać.
Kolejną ważną rzeczą jest dbanie o odpowiednią dietę. I nie chodzi tu o zrezygnowanie z przyjemności, ale o rozsądne ich dawkowanie. Właściwa dieta podniesie sprawność naszego mózgu, zwiększy naszą koncentrację i pamięć, a przede wszystkim doda nam naturalnej energii - siły do walki z trudnymi sytuacjami.

2. Zrelaksuj się
Sam relaks pozytywnie wpływa na nasze ciało, umysł i emocje. Przynosi pozytywne korzyści, jeśli poświęca się mu odpowiednią ilość czasu i to dość regularnie. Im większy poziom stresu, tym więcej czasu musimy wygospodarować na relaks. Technik relaksacyjnych jest bardzo dużo, a najkorzystniejszą i dającą najlepsze efekty jest ta, którą sami uważamy za najprzyjemniejszą.

Sprawdzone metody relaksacji:

• - medytacja
• - medytacja ruchowa
• - ćwiczenia oddechowe
• - progresywne rozluźnianie mięśni
•   metodą Jacobsona
• - trening autogenny Schultza
• - wizualizacja
• - joga
• - trening mentalny.

3. Zaplanuj swój dzień
Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem jest nauczenie się planowania własnego dnia pracy, wyznaczania sobie realnych i osiągalnych celów. Taki zabieg pozwoli nam, wbrew pozorom, wygospodarować czas potrzebny na ćwiczenia, relaks lub - ogólnie mówiąc - czas dla siebie. To pozwoli nam uniknąć napięcia związanego z przeświadczeniem, że dziś znowu nie zdążę na czas wykonać swojej pracy. Kiedy masz wypisane wszystkie zadania na kolejny dzień, jest mało prawdopodobne, że coś cię zaskoczy lub pojawi się napięcie związane z sytuacją „wyleciało mi to z głowy”.
Kolejną bardzo ważną rzeczą jest świadome oddzielanie życia zawodowego od życia rodzinnego i nie oznacza to, że nie można rodzinie opowiadać o pracy, ale trzeba być świadomym, że za niepowodzenia w pracy i nasz stan napięcia czy zdenerwowania nie odpowiada rodzina.

4. Skorzystaj z treningu Biofeedback
Biofeedback, czyli biologiczne sprzężenie zwrotne, polega na podawaniu pacjentowi sygnałów zwrotnych o zmianach stanu fizjologicznego jego organizmu, dzięki czemu może on nauczyć się świadomie modyfikować funkcje, które normalnie nie są kontrolowane świadomie. Podczas treningu terapeuta dostraja pożądane parametry fal mózgowych pacjenta tak, by stymulować powstawanie nowych, korzystnych wzorców lub hamować te niewłaściwe.
Z treningu Biofeedback mogą korzystać zarówno ludzie zdrowi, którzy chcą poprawić efektywność pracy mózgu, zmniejszyć poziom stresu, jak również osoby z różnymi schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego, chorobami narządowymi lub zaburzeniami psychosomatycznymi.

Jedną z metod biologicznego sprzężenia zwrotnego jest EEF-Biofeedback. Pozwala ona na osiągnięcie harmonii czynności fal mózgowych na zasadzie bioregulacji i samouczenia się mózgu formą treningową gry komputerowej.

Więcej informacji o tej metodzie znajduje się na www.psycholog-katowice.eu.   

Marzena Miodońska-Winkler
EQUILIBRIUM Gabinet Psychologiczno-Szkoleniowy
www.psycholog-katowice.eu