Ilość netto wyraża się w litrach, centylitrach, mililitrach, kilogramach lub gramach, odpowiednio: w jednostkach objętości – w przypadku produktów płynnych, w jednostkach masy – w przypadku innych produktów. Tak, w prosty sposób, wskazują zasady podawania ilości netto zawarte w unijnym rozporządzeniu nr 1169/2011.
Podobne artykuły
Jak deklarować alergeny? – dodatkowe wytyczne Komisji EuropejskiejObowiązek kontrolowania akryloamidu – wymóg nowych przepisów prawnychWartość odżywcza w pytaniach i odpowiedziachJeśli jednak zagłębimy się w ten temat, znajdziemy więcej wymagań i aktów prawnych regulujących kwestię podawania ilości netto.
Lodowa zagadka
– 1000 ml czy 560 g?
Warto zwrócić uwagę, że Rozporządzenie nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (…) daje tylko dwie możliwości podawania ilości netto: w jednostkach masy lub w jednostkach objętości. Nie zapewnia możliwości wyboru w przypadku szczególnych produktów, jak np.: lody, gęste sosy czy produkty mleczne fermentowane.
W krajowym rozporządzeniu w sprawie znakowania – Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych – w § 13 mieliśmy taki wybór. W kolejnych zmianach rozporządzenia usunięto jednak wyraz „lody”, a później – cały paragraf. Skutkiem zmiany przepisów było pojawienie się podwójnych oznaczeń na opakowaniach lodów – podawanie ilości netto w gramach oraz w mililitrach. Czy było to poprawne? Jeśli podana była masa netto w gramach lub kilogramach, a dodatkowo w mililitrach lub litrach, oznakowanie nie było błędne.
Aktualnie w Projekcie Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2014 r. w sprawie znakowania niektórych grup środków spożywczych wraca zapis: „§ 4. W przypadku lodów, majonezu, przypraw w płynie, gęstych sosów, produktów mlecznych fermentowanych oraz mleka zagęszczonego, ilość netto, o której mowa w art. 23 rozporządzenia nr 1169/2011, może być wyrażana w jednostkach masy albo jednostkach objętości”.
Kiedy nie ma obowiązku podawania ilości netto?
Oznaczanie ilości netto nie jest obowiązkowe w przypadku produktów, które znacznie tracą na objętości lub masie i które są sprzedawane na sztuki lub ważone w obecności nabywcy. Zapis ten nie ma jednak zastosowania do chleba, który traci wodę w wyniku tzw. ususzki. Producent powinien uwzględnić straty masy podczas przechowywania, a deklarowana masa podczas okresu przechowywania powinna być zgodna z deklaracją.
Masa netto nie jest wymagana w przypadku pieczywa nieopakowanego, sprzedawanego konsumentom na sztuki (np. kajzerki) lub ważonego w obecności konsumenta (np. chleb krojony na wagę).
Ilość netto – wyjątkowe sytuacje
W przypadku gdy opakowany produkt składa się z dwóch lub więcej pojedynczych sztuk w opakowaniach jednostkowych zawierających taką samą ilość tego samego produktu, ilość netto oznaczona jest przez wymienienie ilości netto zawartej w każdym opakowaniu jednostkowym oraz całkowitej liczby takich opakowań. Oznaczenie to nie jest obowiązkowe w przypadku, gdy całkowita liczba opakowań jednostkowych jest wyraźnie widoczna i łatwa do policzenia z zewnątrz oraz gdy przynajmniej jedno oznaczenie ilości netto, zawartej w każdym opakowaniu jednostkowym, jest wyraźnie widoczne z zewnątrz.
W przypadku gdy opakowany artykuł składa się z dwóch lub więcej opakowań jednostkowych, które nie są uznane ze jednostki sprzedaży, ilość netto jest podawana przez oznaczenie całkowitej ilości netto oraz całkowitej liczby opakowań jednostkowych, np. 400 g (10 sztuk po 40 g).
Zawartość netto – przepisy krajowe
Nazwy i oznaczenia jednostek miar stosowanych w oznakowaniu towaru paczkowanego przedstawia Załącznik nr 1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lipca 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych.
Opierając się na informacjach zawartych w tabeli 1, nie będziemy mieli już dylematów, który zapis jest prawidłowy: kg czy KG.
Oznakowanie ilości nominalnej towaru paczkowanego może być poprzedzone dodatkowym napisem, odpowiednio: „objętość netto”, „masa netto” lub „zawartość netto”. Nie oznacza to, że sformułowanie poprzedzające wartość liczbową musi być uwzględnione. Jeśli jednak je stosujemy, powinno być użyte w brzmieniu jak powyżej. Wartość liczbowa ilości nominalnej towaru paczkowanego może zawierać ułamek dziesiętny z nie więcej niż trzema cyframi po przecinku.
Wielkość czcionki ma znaczenie
Wartość liczbowa masy netto musi spełniać wymagania określone w Załączniku nr 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lipca 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych, ustalające wielkość czcionki w zależności od zawartości produktu w opakowaniu.
Minimalna wysokość cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej towaru paczkowanego została podana w tabeli 2.
Odwieczny problem – 300g czy 300 g (zapis ze spacją czy bez spacji)?
Stosowanie jednostek miar jest regulowane również przez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie legalnych jednostek miar: „przy zapisywaniu wartości wielkości należy zostawić odstęp między wartością liczbową a oznaczeniem jednostki miary” (§ 16.1). Istnieje też Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 stycznia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie legalnych jednostek miar, które uchyla § 16., z czego można wnioskować, że stawianie odstępu między wartością liczbową a jednostką miary nie jest już obligatoryjne.
Wartości przybliżone i gratisy
Podawanie wartości przybliżonych
W przypadku gdy dokładne oznaczenie całkowitej liczby jednostkowych opakowań uniemożliwiają ograniczenia techniczne, np. brak kontroli liczby elementów – np. cukierków w paczce – liczba podająca ich zawartość może odnosić się do średniej liczby. Można użyć terminu „w przybliżeniu” lub wstawić symbol.
Podawanie gratisów
Jeśli mamy podać zawartość opakowania, w którym zwiększamy masę, dokładając dodatkowo określoną ilość produktu, należy podać całkowitą masę produktu, a w nawiasie rozpisać masy – np. masa netto 250 g
(200 g + 50 g gratis).
Wioletta Bogusz-Kaliś, specjalista ds. bezpieczeństwa żywności
- Podstawy znakowania Cz. III – Wykaz składników, składnik złożony
- Podstawy znakowania. Cz. II – Procentowa zawartość składników w produkcie gotowym.
- Podstawy znakowania. Cz. I – Prawidłowa nazwa produktu.