W dniu 17 czerwca 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 28 maja 2013 r. o zmianie ustawy- Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. To dobra wiadomość dla rodziców dzieci, które przyszły na świat w tym roku. Czeka na nich 26 tygodniowy urlop rodzicielski oraz wydłużony do 6 tygodni tzw. dodatkowy urlop macierzyński.

Kogo obejmą zmiany w przepisach?

\Urlop rodzicielski to nowe uprawnienie dla osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. Trwa on maksymalnie 26 tygodni i jest udzielany jednorazowo albo maksymalnie w trzech częściach, w wymiarze wielokrotności tygodnia, a każda z części nie może być krótsza niż 8 tygodni (części urlopu muszą przypadać bezpośrednio jedna po drugiej).
Po nowelizacji można zatem spędzić z dzieckiem aż 365 dni!
Warto podkreślić, że w czasie urlopu rodzicielskiego, rodzic może łączyć opiekę nad dzieckiem, z pracą w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku zasiłek macierzyński jest pomniejszany proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy podjętej w czasie urlopu rodzicielskiego.

Znowelizowane przepisy mają zastosowanie do osób, których dzieci urodziły się po 31 grudnia 2012 r. i obejmują:

1. osoby, którym dziecko urodzi się (lub przyjmą dziecko na wychowanie) po 16 czerwca br.;
2. osoby korzystające w dniu 17 czerwca 2013 r. z zasiłku macierzyńskiego za tzw. „podstawowy okres”;
3. osoby korzystające w dniu 17 czerwca 2013 r. z zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu;
4. osoby, którym dziecko urodziło się lub zostało przyjęte na wychowanie po dniu 31 grudnia 2012 r., niepobierające zasiłku macierzyńskiego w dniu 17 czerwca 2013 r.

Istotne jest, że te mamy, które aktualnie pobierają zasiłek macierzyński (wynikający z przebywania na podstawowym urlopie macierzyńskim lub na dodatkowym urlopie), aby skorzystały z urlopu rodzicielskiego, muszą najpierw wykorzystać w pełni dodatkowy urlop macierzyński (który od 17 czerwca zostaje wydłużony z 4 do 6 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka).

Pracodawca udziela urlopu dodatkowego na pisemny wniosek pracownicy lub pracownika, składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu (dotychczas okres ten wynosił 7 dni). Będący pracownikiem ojciec dziecka może skorzystać z urlopu dodatkowego i zasiłku macierzyńskiego, w przypadku gdy z uprawnień tych nie korzysta pracownica matka dziecka. Rodzice mogą dzielić się uprawnieniami w ramach podanego wyżej wymiaru urlopu i zasiłku.

Dodatkowy urlop macierzyński i zasiłek macierzyński za okres tego urlopu

Od 17 czerwca 2013 r. wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka został wydłużony o 2 tygodnie. Dodatkowy urlop macierzyński (i zasiłek macierzyński za jego okres) będą zatem przysługiwały w wymiarze:

1. do 6 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (łączny okres urlopu macierzyńskiego wraz z maksymalnym dodatkowym urlopem macierzyńskim po 16 czerwca 2013 r. wynosi 26 tygodni),
2. do 8 tygodni - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Urlopu dodatkowego pracodawca udziela jednorazowo lub w dwóch częściach, na pisemny wniosek rodzica składany w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru, natomiast za okres urlopu rodzicielskiego - w wysokości 60% podstawy wymiaru. Jeśli jednak pracownica nie później niż 14 dni po porodzie wystąpi o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze a bezpośrednio po nim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (26 tygodni), to zasiłek macierzyński za okresy wszystkich tych urlopów będzie wynosił 80% podstawy wymiaru.
Pracownica może zrezygnować w całości lub w części z udzielonego jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub z urlopu rodzicielskiego (w terminie nie krótszym niż 14 dni przed przystąpieniem do pracy). Wtedy z wnioskiem o niewykorzystaną część urlopu dodatkowego lub rodzicielskiego i zasiłek macierzyński za ten okres będzie mógł wystąpić ojciec dziecka.
Jeśli pracownica zrezygnuje z urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, to będzie jej wypłacane wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru (pod warunkiem, że z urlopu rodzicielskiego i zasiłku za ten okres nie skorzysta ojciec dziecka).

Prawa prowadzących działalność

Zmiany przepisów dotyczące dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego mają również zastosowanie do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Osoby ubezpieczone niebędące pracownikami, a podlegające ubezpieczeniu chorobowemu (m.in. osoby prowadzące własne firmy, osoby zatrudnione na podstawie umowy-zlecenia) mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego po złożeniu do podmiotu wypłacającego zasiłek macierzyński wniosku o wypłatę zasiłku za dodatkowy okres lub za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przed rozpoczęciem wypłaty zasiłku macierzyńskiego za te okresy.

autor: Justyna Gul