Jak sprostać nowym wyzwaniom, stawianym przez konsumentów? Eksperci podpowiadają, że źródłem sukcesu jest innowacyjność i podkreślają ścisły związek miedzy innowacyjnością a przedsiębiorczością. Jak należy rozumieć „innowacyjność”, a jak „przedsiębiorczość”?
Podobne artykuły
Bzyczący problem - patent na dokuczliwe owadyInnowacyjność w nowej perspektywie unijnej, cz. INowoczesne narzędzia do zintegrowanej obsługi i rozliczania sklepów firmowychCzy Twoja organizacja jest innowacyjna i kto powinien odpowiadać za wprowadzanie innowacji? Jaką rolę odgrywa kreowanie wartości i co zrobić, by nie tylko przetrwać, ale i pomnażać zyski?
W odniesieniu do działalności gospodarczej przedsiębiorczość jest postrzegana jako organizowanie zasobów ekonomicznych w zyskowne przedsięwzięcia. Działania o charakterze przedsiębiorczym wiążą się zawsze z ryzykiem, a ich skutki przejawiają się w postaci nowych produktów, sposobów wytwarzania czy form biznesu.
Guru zarządzania, P.F. Drucker, w jednej ze swych ważniejszych prac pt. Innowacja i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady podkreśla, że „innowacja jest specyficznym narzędziem przedsiębiorczości”. Od pierwszego wydania jego dzieła minęły już dekady, lecz nadal pojęcia „przedsiębiorczość” i „innowacyjność” są ze sobą kojarzone, a większość ekspertów wciąż podkreśla, że efektem działań przedsiębiorczych są innowacje.
Kreowanie wartości
Od lat mamy do czynienia z ewolucją innowacyjności: od oparcia jej na nowej technologii, przez nowe produkty, do ukierunkowania na wartości dla klientów. Specjaliści ds. marketingu podkreślają, że innowacje muszą być procesem tworzenia nowej wartości dla klienta. Dlatego punktem wyjścia dla przedsiębiorców nie może być własny produkt czy usługa ani nawet własna wiedza o rynku i końcowych użytkownikach. Za innowację można uznać nową wartość, która jest potrzebna konsumentom i za którą są skłonni zapłacić. Nowa technologia wytwarzania czy nowy produkt bez akceptacji rynkowej klientów nie może być innowacją. W tym podejściu upatruje się przełomu we współczesnym rozumieniu innowacji. Niestety, jak pokazują najnowsze badania przeprowadzone przez zespół badaczy Politechniki Śląskiej (projekt: Z matrycą do innowacyjnej przedsiębiorczości realizowany pod kierunkiem dr. P. Weryńskiego), wśród śląskich przedsiębiorców wciąż dominuje silna orientacja na cechy i jakość produktu, a dopiero w dalszej kolejności na potrzeby klientów. Tak nie powinno być, gdyż warunkiem egzystencji każdej firmy jest przedkładanie potrzeb klienta nad cechy produktu. Jednak z tym punktem widzenia utożsamia się tylko jedna czwarta badanych.
Warunki innowacyjności
Eksperci biją na alarm i w myśl strategii lizbońskiej, aby Europa była bardziej przedsiębiorcza i innowacyjna, podkreślają, że organizacje muszą nauczyć się trafnie diagnozować, co stanowi dla klienta wartość. Muszą poznać i zrozumieć cele swoich klientów, ich motywacje, jakie prowadzą do tych celów, oraz zidentyfikować, co stanowi przeszkodę w ich realizacji.
Literatura bardzo restrykcyjnie definiuje, co jeszcze stanowi o innowacyjności przedsiębiorstw:
• zdolność do permanentnego generowania innowacji – kreatywność,
• zdolność przewidywania przyszłości – perspektywiczne myślenie,
• dobry kontakt z klientami w celu skutecznego poznania ich bieżących i przyszłych potrzeb,
• posiadanie zespołu twórców, pomysłodawców, innowatorów,
• posiadanie umiejętności pozyskiwania, gromadzenia, wykorzystywania i rozwijania wiedzy w procesach innowacji,
• dysponowanie informacjami umożliwiającymi właściwą ocenę rzeczywistości,
• chłonność wiedzy, otwartość na nowe koncepcje,
• stały rozwój kompetencji personelu,
• efektywny system motywacyjny, który aktywizuje przedsiębiorczość i innowacyjność,
• prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, współpraca ze specjalistami,
• rozwijanie więzi z przedstawicielami społeczności lokalnej,
• efektywne zarządzanie wiedzą, uczenie się podczas współpracy z partnerami/klientami innowacji,
• kształtowanie kultury innowacyjnej wśród pracowników,
• elastyczność działań w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków otoczenia.
Kto wprowadza innowacje?
Bardzo ważne jest, by wprowadzaniem innowacji zajmowały się osoby odpowiednio do tego przygotowane (najlepiej niech to będą kompetentni liderzy, zwani czasem agentami zmian). Tym przedsięwzięciem nie powinni kierować fachowcy, tj. specjaliści różnych dziedzin nie posiadający kompetencji społecznych. Niestety zdarza się, że menedżerowie najwyższego szczebla powierzają kierowanie nowymi przedsięwzięciami najlepszym specjalistom, a nie najlepszym liderom. Menedżerowie biegli w sprawach technicznych błędnie zakładają, że pomysłów, które są coś warte, nie trzeba reklamować, i przez to lekceważą kwestię komunikacji z otoczeniem. Często kładą większy nacisk na zadania niż na relacje i dlatego tracą szanse na pogłębienie więzi pomiędzy członkami zespołu. Tymczasem właśnie te więzi są niezbędne do przekształcenia niedopracowanych koncepcji w prawdziwe innowacje. Ponadto takim osobom może być trudniej otworzyć się na klienta i jego potrzeby, a co za tym idzie – zrozumieć, co stanowi dla niego wartość.
Innowacje potrzebują dobrych strategii, silnych liderów o wybitnych uzdolnieniach w kierunku budowania więzi i komunikacji, którzy potrafią znaleźć partnerów do realizacji wizji.
Oto kilka powodów, dla których warto postawić na liderów:
• Specjaliści rzadziej posiadają, a przez to i wykorzystują zdolności interpersonalne.
• Specjaliści częściej kładą nacisk na zadania, a nie na tworzenie więzi, co utrudnia identyfikację zespołu z celami zbiorowymi.
• Specjaliści nie zawsze potrafią dzielić się posiadaną wiedzą.
• Specjaliści częściej niż liderzy niewystarczająco dbają o wytworzenie pozytywnych postaw dla innowacji wewnątrz firmy, a także o kreowanie więzi i komunikowanie się z otoczeniem zewnętrznym.
Reasumując, wprowadzanie innowacji warto powierzyć liderom, których zadaniem jest promocja innowacyjności i umiejętność przeprowadzenia organizacji przez proces zmiany.
Celem nadrzędnym organizacji innowacyjnej jest tworzenie wartości dla klienta – i to wartości „wyższej”, niż u konkurencji. Dlatego z całą stanowczością można stwierdzić, że innowacja stanowi szczególne narzędzie dla przedsiębiorców w utrzymaniu ich pozycji rynkowej, przez co staje się nie tyle modą, co wymogiem dzisiejszych czasów.
Literatura dostępna u autorki.
dr inż. Joanna Tokar, trener, coach, autor książki Samodoskonalenie menedżerów – rozwój kompetencji przywódczych