Sejm uchwalił wyczekiwaną przez rzemieślników nowelizację ustawy o rzemiośle. Senacka Komisja Gospodarki zaopiniowała projekt bez poprawek. Wnioskodawcą ustawy jest poseł Jacek Tomczak, a projekt powstał z inicjatywy poznańskiego środowiska rzemieślniczego.

Związek Rzemiosła Polskiego wraz z regionalnymi, lokalnymi i branżowymi organizacjami rzemiosła – 28 izbami rzemieślniczymi, 477 cechami rzemiosł oraz 180 spółdzielniami – tworzy największą i najstarszą strukturę samorządu gospodarczego w Polsce. W strukturach rzemiosła zrzeszonych jest około 300 tys. przedsiębiorców.  Obecnie, w ramach praktycznej nauki zawodu, kształci się w zakładach rzemieślniczych blisko 80 tysięcy młodocianych pracowników. Związek Rzemiosła Polskiego jest zatem „największą szkołą zawodową w kraju”. Trzy czwarte pracodawców wskazuje na chroniczny brak na rynku pracowników o odpowiednich umiejętnościach. 

Odpowiedzią na problemy gospodarcze i społeczne krajów UE dotyczące bezrobocia wśród ludzi młodych stało się kształcenie zawodowe w miejscu pracy. W krajach, w których funkcjonują takie programy kształcenia i szkolenia zawodowego, takich jak Niemcy, Dania i Austria, stopa bezrobocia wśród osób młodych jest zdecydowanie niższa. Komisja Europejska potwierdziła tę zależność w przeglądzie dotyczącym zatrudnienia i sytuacji społecznej w UE, w którym stwierdzono, że przyuczenie do zawodu stanowi wstęp do stałego zatrudnienia. 

Główne założenia nowelizacji ustawy o rzemiośle

Wsparcie kształcenia młodych Polaków u przedsiębiorców

Wprowadzamy do polskiego porządku prawnego aktem normatywnym rangi ustawy pojęcia kształcenia dualnego – zwanego kształceniem przemiennym – systemu kształcenia zawodowego zakładającego równoczesną z nauka teoretyczną w szkole praktyczną naukę zawodu u pracodawcy. Taki zapis wskazuje, że w Polsce mamy rozwiązania ugruntowane m.in. w niemieckim systemie kształcenia zawodowego, który uchodzi za modelowy. Dzięki systemowi dualnemu rzemieślniczy model kształcenia zawodowego odpowiada na potrzeby rynku pracy i prowadzi do likwidacji bezrobocia wśród ludzi młodych. Polski rząd wspiera szkolnictwo zawodowe i na ten cel będzie przeznaczonych 900 mln EUR. Ustawowe uregulowanie kształcenia statusu kształcenia dualnego, prowadzonego w wymiarze praktycznym w miejscu pracy, jest ważnym elementem wsparcia dla kształcenia zawodowego.

Związek Rzemiosła Polskiego – nowoczesny samorząd gospodarczy otwarty na nowych członków

Obowiązujące do tej pory regulacje nie przystawały do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości prawnej i gospodarczej. Rzemiosło nie jest skansenem na gospodarczej mapie Polski. Jest – zgodnie ze swoimi możliwościami i aspiracjami – nowoczesnym samorządem gospodarczym. Należy zrobić wszystko, aby stan prawny pozwolił na dalszy rozwój Rzemiosła – instytucji o bogatej tradycji i niepodważalnym wkładzie w rozwój gospodarczy Polski. Rozszerzamy zatem pojęcie rzemieślnika o średnich przedsiębiorców, osoby prawne (np. niektóre spółki prawa handlowego) oraz członków rodzin rzemieślników, o ile prowadzą działalność zgodną z zakresem rzemiosła. Wzmacniamy polskie  Rzemiosło – nowoczesny i prężny samorząd gospodarczy. 

Przywrócenie zawodowi kucharza rangi profesji rzemieślniczej

Do tej pory kucharze nie mogli należeć do organizacji rzemieślniczych (cechów i izb), tym samym byli pozbawieni wsparcia największego samorządu gospodarczego w Polsce. Do tej pory nie było możliwości uzyskania przez kucharzy odpowiednich tytułów potwierdzających kwalifikacje zawodowe. Teraz będą oni mogli uzyskać tytuł czeladnika oraz mistrza.

Prowadzenie szkół przez Rzemiosło

Wprowadzamy podstawę prawną tworzenia przez Rzemiosło szkół zawodowych. Jest to szansa na stworzenie nowoczesnego systemu szkół zawodowych kształcących dualnie i zgodnie z potrzebami przedsiębiorców i rynku pracy.

Nowy system opłat za egzaminy

Uporządkowanie systemu zniżek w opłatach za egzaminy zawodowe umożliwi przystępowanie do egzaminów na jednolitych zasadach osób mniej zamożnych. Nowa regulacja wprowadza uproszczenie zasad odpłatności za egzaminy mistrzowskie, czeladnicze i sprawdzające, polegające na ustawowym jednolitym ustaleniu – obniżonych w stosunku do obecnych maksymalnych stawek - wysokości tych opłat oraz zniesieniu możliwości częściowego zwolnienie od opłat, przy zachowaniu możliwości zwolnienia całkowitego dla uczniów mniej zamożnych.

Rozporządzenie MEN w sprawie kształcenia dualnego (nauki zawodu u pracodawcy)

Również z inicjatywy wielkopolskiego Rzemiosła trwały prace nad rozporządzeniem MEN, zwiększającym zakres praktycznej nauki zawodu u pracodawców. Treść rozporządzenia powstała w ścisłej współpracy MEN, Związku Rzemiosła Polskiego i posła Jacka Tomczaka – przewodniczącego Komitetu Krajowej Izby Gospodarczej ds. Oświaty i Szkolnictwa Zawodowego. Rozporządzenie wprowadza do systemu oświaty pojęcie kształcenie dualnego i zwiększa liczbę godzin praktycznej nauki zawodu u pracodawców. Rozporządzenie obejmuje przede wszystkim zasadnicze szkoły zawodowe, które są fundamentem kształcenia dualnego. W zasadniczych szkołach zawodowych o statusie dualnym stosunek praktycznej nauki zawodu do zajęć teoretycznych wynosi 1:1. W przypadku szkół zawodowych prowadzonych przez Rzemiosło lub współpracujących z Rzemiosłem jest to potwierdzenie stanu faktycznego. W technikach kształcących w systemie dualnym, minimalna liczba godzin nauki zawodu u pracodawców wyniesie 380, z możliwością zwiększenia tego czasu do 895. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców, którzy od dłuższego czasu sygnalizują ogromny deficyt pracowników wykwalifikowanych, posiadających kompetencje zawodowe i praktyczne doświadczenie. 

źródło: Izba Rzemieślnicza w Poznaniu