8 listopada br. w warszawskim hotelu Marriott odbyło się forum producentów słodyczy i handlu. Uczestnicy dyskutowali o aktualnej sytuacji, trendach, a także wyzwaniach i zagrożeniach dla branży w Polsce.

Imprezę, zorganizowaną przez Wydawnictwo Gospodarcze, wydawcę „Wiadomości Handlowych”, poprowadził Luis Andino‑Velez, przez wiele lat piastujący kierownicze stanowiska w firmach z branży słodyczy. Forum zainaugurował
wykład prof. Grzegorza Kołodko, który przekonywał, że moce produkcyjne naszego przemysłu są wykorzystane zaledwie
w około 80 proc., bo brak nam rynków zbytu. Zdaniem byłego wicepremiera i ministra finansów w czterech rządach Polska zachłysnęła się Zachodem, zaniedbując Wschód. – Trzy czwarte naszego eksportu kierujemy do Europy; coraz trudniej znaleźć produkty polskich firm np. na Bliskim Wschodzie. Chiński PKB rośnie po 6 proc. rocznie, podczas gdy polska gospodarka może liczyć na wzrost w tempie zaledwie około dwuprocentowym. Trzeba za wszelką cenę szukać sposobów na wywołanie tego wzrostu, a nie defetystycznie narzekać na czynniki zewnętrzne. Owszem, nasza gospodarka jest od nich mocno uzależniona, ale niewątpliwy atut stanowi wciąż duży popyt wewnętrzny i powinniśmy go pielęgnować – mówił prof. Kołodko.

Jego zdaniem spowolnienie tempa wzrostu w Polsce bierze się m.in. ze zbyt dużego uzależnienia naszej gospodarki od gospodarki niemieckiej, a także z błędów popełnionych przez Narodowy Bank Polski. – Największym było niedawne podniesienie stóp procentowych. Nie można pod żadnym pozorem poświęcać koniunktury gospodarczej na ołtarzu walki z inflacją. Nasz bank centralny musi potanić pieniądz, żeby udrożnić przepływy finansowe. Polska gospodarka może rosnąć po 4, a nawet po 6 proc. rocznie, ale trzeba zmienić politykę gospodarczą. Więcej jednak nadziei pokładam w polskiej przedsiębiorczości niż w polityce – powiedział Grzegorz Kołodko.

Rynek cukru spętany limitami

Producenci słodyczy z niepokojem patrzą na to, co dzieje się na rynku surowców. A ich ceny systematycznie rosną. Od 2002 do 2011 roku cukier podrożał ponad trzyipółkrotnie. Dr Piotr Szajner z Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ) przypomniał, że podaż cukru w UE jest limitowana, przez co nasze zakłady, które rocznie są w stanie
wytworzyć 1,8‑1,9 mln ton cukru, mogą wyprodukować maksymalnie 1,4 mln ton, co nie zaspokaja krajowego popytu. W rezultacie musimy importować drogi cukier. Taka sytuacja owocuje bardzo wysoką rentownością netto sektora cukrowego, sięgającą aż 19 proc., podczas gdy przeciętna rentowność całej branży spożywczej wynosi zaledwie 4‑5 proc.

O problemach z surowcami opowiadał także Philipp Schoeller z firmy Barry Callebaut. – Istnieje duże ryzyko pojawienia się w ciągu najbliższych kilku lat znaczącego deficytu kakao – przestrzegał wiceprezes koncernu Barry Callebaut. Światowy lider na rynku wysokiej jakości produktów kakaowych i czekoladowych wdrożył już program Cocoa Horizons, mający wspierać produkcję tego surowca. Natomiast Grant Belden z ADM Trading przytoczył dane, z których wynika, że roczna konsumpcja kakao, w przeliczeniu na statystycznego Polaka, wynosi 0,5 kilograma, a w ciągu czterech lat wzrośnie o 2,7 proc.

Wkrótce zmienią się opakowania

Joanna Rogalska z Nielsena oszacowała wartość polskiego rynku słodyczy na 8,2 mld zł. W ciągu minionych dwunastu miesięcy wartościowa sprzedaż tego asortymentu zwiększyła się o 6,1 proc., ale ilościowa zaledwie o 0,2 proc. Reprezentantka Nielsena zauważyła, że wzrasta znaczenie dyskontów, które odpowiadają już 24 proc. sprzedaży detalicznej słodyczy. Następnie Dorota Balińska z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno‑Spożywczych (IJHARS) opowiedziała, co czeka branżę za dwa lata, gdy zacznie obowiązywać unijne rozporządzenie w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Większość producentów będzie musiała przeprojektować etykiety, a nawet całe opakowania. Nowe przepisy dotyczą również marek własnych i jasno wskazują, że to producent odpowiada za oznakowanie produktu przed wprowadzeniem go do obrotu. – Jeśli po wejściu w życie nowego rozporządzenia, co nastąpi 13 grudnia 2014 roku, na etykiecie czy opakowaniu wciąż będzie znajdować się wyłącznie informacja typu „wyprodukowano dla sieci X”, bez podania nazwy producenta – to będziemy nakładać kary nie na sieć handlową, a na producenta – przestrzegała Dorota Balińska.

Nie zawsze warto obniżać ceny

Dr Alfred Schrott reprezentujący firmę Josef Manner & Co, drugiego co do wielkości producenta słodyczy w Austrii, mówił o możliwościach eksportowych. W 2011 roku Manner wysłał za granicę niemal 57 proc. swojej produkcji za kwotę ponad 96 mln euro. Dr Schrott przytoczył badania, z których wynika, że karierę na rynku wafli w czekoladzie robią nie tylko marki własne, ale również produkty premium. Od 13 lat nie ubyło również miejsca na sklepowych półkach dla liderów kategorii. Kurczy się ono natomiast w przypadku brandów numer dwa, trzy, czy cztery.

Jak wykorzystać potencjał słodyczy, doradzał Maciej Kraus, wykładowca uniwersytecki (Uniwersytet Warszawski) i prezes firmy Fern‑Partners. – Nieraz nie warto obniżać cen, ponieważ wzrost sprzedaży, który zrekompensowałby taką akcję, może okazać się nieosiągalny. Poza tym, wiele słodyczy, szczególnie impulsowych, to produkty o niskiej wrażliwości cenowej. W takich przypadkach obniżki cen są błędem – przekonywał Kraus.

Temat marek własnych powrócił za sprawą Alicji Koleśnik z Jeronimo Martins Polska. Według dyrektor działu zakupów Biedronki, klienci tej sieci postrzegają jej marki własne jako produkty brandowe. W ostatnich latach wyroby private labels przeszły metamorfozę i dziś jakością oraz atrakcyjnością opakowań nie ustępują markowym. Dla Biedronki artykuły private labels to odpowiedź na potrzeby, które dyskont, ze względu na skalę działalności, może już sam kreować.

Przez Internet do młodzieży

Jarosław Jemczura z firmy Bomilla apelował o stworzenie, we współpracy z dystrybutorami i sprzedawcami, nowego modelu sprzedaży opartego na trzech filarach: asortymencie, promocjach oraz merchandisingu. Używając terminologii wojskowej, wyjaśnił, że bardziej efektywne od zatrudniania całej armii przedstawicieli handlowych jest postawienie ma mniejszą grupę wyspecjalizowanych sprzedawców‑komandosów.

Jak producenci słodyczy powinni pozyskiwać konsumentów, mówiła Anna Lubowska, prezes MEC Polska. – Aby dotrzeć do młodzieży, która napędza segment słodyczy impulsowych, trzeba wykorzystywać nowoczesne technologie. Ponad 90 proc. tych konsumentów posługuje się Internetem, wykorzystujmy to – apelowała.

Czekolada – paliwo dla serca

Herwig Bernaert z Barry Callebaut przekonywał, że czekolada jest „paliwem dla serca”. Po siedmiu latach badań, prowadzonych w 9 krajach na ponad 500 ochotnikach, okazało się, że czekolada pozytywnie wpływa na układ krwionośny. Firma chce, by na wybranych produktach czekoladowych w UE móc umieszczać informację o ich prozdrowotnych właściwościach. Kolejna prelegentka, Brigitte Bayart z Cargill Cocoa & Chocolate, przedstawiła obecne trendy na rynku wyrobów czekoladowych w Europie Zachodniej. Z kolei Marek Przeździak, sekretarz generalny POLBISCO – Stowarzyszenia Polskich Producentów Wyrobów Czekoladowych i Cukierniczych, wymienił aktualne trendy na rynku słodyczy: wzrost spożycia batonów, ciastek oraz pralin, a także zainteresowania czekoladą ciemną (gorzką). Zagrożeniem dla rozwoju branży jest natomiast niestabilna sytuacja na rynku surowców, wahające się kursy walut oraz utrudnienia w eksporcie. Nim Stefan Golonka, poprowadził panelową dyskusję, przedstawił organizację ECR Polska. – ECR łączy partnerskimi więzami przedsiębiorstwa produkcyjne i handlowe, których zgodna współpraca w całym łańcuchu dostaw prowadzi do osiągania wspólnych korzyści – powiedział.

Małżeństwo z rozsądku

Czy w dobie kryzysu jest miejsce na synergiczne współdziałanie handlu i przemysłu? W dyskusji na ten temat producentów reprezentowali Jan Kolański, prezes Jutrzenki oraz Krzysztof Jakubczak, dyrektor generalny Perfetti van Melle, zaś handel – Robert Krzak, członek zarządu ds. rozwoju GK Specjał i Jarosław Matysiak, dyrektor pionu zakupów artykułów świeżych
i suchych w sieci Real. Krzysztof Jakubczak życzył sobie takiej współpracy z pozostałymi sieciami, jak z Realem, ale już Jan Kolański nie ukrywał, że producentom dobrze współpracuje się tylko z kanałem tradycyjnym. – Do niedawna nowoczesny
kanał miał takie nastawienie i wymogi, jakby chciał wykończyć producentów – stwierdził prezes Jutrzenki. Robert Krzak porównał relacje producentów i handlu do starego małżeństwa, które ciągle kłóci się o pieniądze. – Nie jest między nami różowo, ale rozwód nikomu się nie kalkuluje – powiedział. Jarosław Matysiak z Reala podkreślał, że wszystkim podmiotom powinno zależeć na budowaniu kategorii, a tym samym na zwiększaniu sprzedaży i profitów. Trudno to jednak robić bez wprowadzania nowości, które okazały się kością niezgody między handlem a przemysłem. – Półki nie są z gumy. Aby umieścić na nich coś nowego, trzeba wpierw coś stamtąd zdjąć. A producenci albo o tym zapominają, albo chcą, byśmy w miejsce pięciu wycofanych produktów konkurencji wprowadzili dziesięć ich nowości – ironizował Robert Krzak.

Na koniec konferencji uczestnicy dyskusji mówili o działaniach, które przyspieszą rozwój rynku słodyczy. Wypracowali
również wspólne stanowisko, które zostanie przedstawione m.in. ministrowi rolnictwa oraz dyrektorowi Departamentu Handlu i Usług w resorcie gospodarki.

***

Wnioski z Forum Słodyczowego

Uczestnicy Forum Słodyczowego w Warszawie, reprezentujący najważniejszych producentów tej branży, największe sieci handlu spożywczego oraz wiodące organizacje branżowe (POHiD, Polska Izba Handlu, POLBISCO, ECR, Polska Federacja Producentów Żywności), wskazali na następujące obszary wymagające jak najszybszej interwencji:

- ograniczenie barier administracyjnych dla przedsiębiorstw, poprzez uporządkowanie i optymalizację kontroli żywności;
- zwielokrotnienie wysiłków na rzecz liberalizacji rynku cukru;
- sprecyzowanie przepisów dotyczących nowych regulacji UE w zakresie znakowania artykułów spożywczych.

źródło: Wiadomości Handlowe

fot. Hubert Wójcik