Sezon na jagodzianki w pełni. Tych nie może zabraknąć w żadnej szanującej się cukierni, piekarni czy kawiarni. Taki trend od kilku lat wyznaczyli sami konsumenci, którzy pokochali drożdżowe bułeczki z jagodami i są gotowi słono zapłacić za ten słodki sezonowy hit.

Skarb polskich lasów

Jagoda leśna (Vaccinium myrtillus) zwana inaczej borówką czernicą, to niewielki, ciemnofioletowy owoc rosnący dziko w lasach półkuli północnej, w tym w Polsce. Od wieków zajmuje szczególne miejsce w polskiej kulturze kulinarnej. Nie tylko zachwyca smakiem i głębokim kolorem, ale także posiada liczne właściwości zdrowotne. W branży cukierniczej, czarna jagoda leśna zdobywa coraz większą popularność, stając się cennym składnikiem deserów, wypieków oraz przetworów. Przede wszystkim stoi za fenomenem drożdżowych bułeczek, które co roku stają się wakacyjnym bestsellerem w piekarniach i cukierniach - jagodzianek.

zdjęcie: Pixebay

Czarna jagoda leśna rośnie dziko w polskich lasach (przeważnie świerkowych i sosnowych), głównie w regionach górskich oraz na terenach zalesionych o kwaśnym podłożu. Jest to roślina, która nie jest uprawiana na szeroką skalę komercyjną, co dodatkowo podnosi jej wartość (zatem i cenę). Zbiory jagód leśnych odbywają się głównie ręcznie od lipca do września. Zbieracze muszą być ostrożni, aby nie uszkodzić delikatnych owoców oraz roślin, co wymaga dużej precyzji i doświadczenia. Czarne jagody leśne zawierają antocyjany, które nadają im intensywny fioletowy kolor. Te naturalne barwniki były wykorzystywane do barwienia tkanin i żywności.

Czarne złoto

Cena czarnej jagody leśnej może znacznie różnić się w zależności od sezonu i dostępności. W 2024 roku średnia cena za kilogram świeżych jagód wynosi około 30-40 złotych (żródło: Business Insider). Ceny mogą wzrastać w okresach o mniej obfitych zbiorach, kiedy popyt przewyższa podaż. Dla przetworów takich jak dżemy czy soki, cena również zależy od jakości surowca oraz użytych dodatków. W roku 2024 sezon rozpoczął się nieco wcześniej, niż zwykle, bo już od połowy czerwca.

Ręczny zbiór i fakt, owoce te rosną dziko (nie są uprawiane na plantacjach) sprawia, że ceny jagód są wyższe, niż innych, tzw. owoców leśnych. Czarna jagoda leśna jest ulubionym pożywieniem wielu dzikich zwierząt, w tym niedźwiedzi, dzików i ptaków, co czyni ją ważnym elementem ekosystemu leśnego.  

Nie tylko dla smaku

Czarna jagoda leśna to prawdziwa bomba witaminowa. Owoce te są bogate w witaminy A, C oraz E, a także w antocyjany, które nadają jagodom ich charakterystyczny kolor i działają jako silne antyoksydanty. Regularne spożywanie czarnych jagód leśnych może przynieść liczne korzyści zdrowotne, w tym:

• Wspomaganie układu krążenia: Antocyjany pomagają w ochronie naczyń krwionośnych i redukują ryzyko chorób serca.

• Poprawa wzroku: Jagody leśne zawierają związki wspomagające zdrowie oczu i poprawiające widzenie w nocy.

• Wsparcie dla układu trawiennego: Dzięki wysokiej zawartości błonnika, jagody pomagają w regulacji procesów trawiennych.

• Wzmocnienie układu odpornościowego: Witaminy zawarte w owocach wspierają odporność organizmu, pomagając w walce z infekcjami.

Jagoda leśna a borówka wysoka

Nierzadko te dwa owoce są ze sobą mylone ze względu na podobienstwo wizualne. Są jednak między nimi różnice.

• Borówka wysoka:

• Wygląd: Owoce są większe, kuliste, koloru niebieskiego z charakterystycznym woskowym nalotem.

• Smak: Słodki, czasami lekko kwaskowaty, ale ogólnie mniej intensywny niż czarna jagoda leśna.

• Miąższ: Jasny i mięsisty.

• Czarna jagoda leśna:

• Wygląd: Owoce są mniejsze, ciemnofioletowe, niemal czarne.

• Smak: Bardzo intensywny, kwaskowato-słodki, bardziej aromatyczny niż borówka wysoka.

• Miąższ: Ciemnofioletowy, co sprawia, że jagody mocno barwią dłonie i usta podczas jedzenia.