autor: Krzysztof Wysłucha, mistrz cukiernictwa, Cukiernia Wysłucha
Górny Śląsk to moja mała ojczyzna. Tutaj mieszkam z rodziną, tutaj prowadzę cukiernię. Mamy swój język, tradycje i zwyczaje. Także kuchnia śląska oferuje bogactwo potraw i smaków. Pośród słodkich wyrobów chyba najbardziej charakterystyczne są szpajza i kopa.
Szpajza to puszysty mus ustabilizowany żelatyną, który konsystencją przypomina nieco dzisiejsze delikatniejsze ptasie mleczko. W zależności od regionu Górnego Śląska dominowały smaki cytrynowy, agrestowy, czekoladowy lub wiśniowy. Z kolei kopa (nazwa wywodzi się od „kopca”, „góry”) to odpieczone blaty kokosowe przekładane warstwowo z kremem i bakaliami. Całość pokrywa warstwa śmietany posypanej wiórkami czekolady. Obydwa te desery najczęściej gościły na stołach podczas hucznych uroczystości, takich jak wesela, pierwsze komunie święte czy odpusty. Zwykle podawane były jako deser po sutym obiedzie.
Od czasu do czasu serwuję ją naszym konsumentom w nowej formie, nie zmieniając jednak smaku, który zawsze jest najważniejszy.
RECEPTURA NA 10 MINIŚLONSKICH MASZKETÓW
Blat kokosowy
200 g wiórków kokosowych
350 g białka
270 g cukru
Ubić białko, dodając cukier pod koniec ubijania. Ubitą masę połączyć z wiórkami. Wyłożyć na blachę i odpiec.
Krem russel z alkoholem
100 g jaj
150 g cukru
500 g masła/margaryny kremowej
50 g spirytusu
35 g kakao
Ubić jaja, dodać stabelerowane masło/margarynę kremową.
Bita śmietana do dekoracji
600 g śmietany kremówki
90 g cukru
10 g żelatyny
90 g wody
Ubić śmietanę i połączyć z rozpuszczoną żelatyną i cukrem.
Z odpieczonego blatu kokosowego wyciąć krążki o średnicy ok. 5 cm. Ułożyć w rantach, przekładając kremem i dużą ilością bakalii.
Poszczególne blaty mocno nasączyć ponczem alkoholowym. Na poskładane minitorciki kokosowe wyszprycować śmietanę. Schłodzić.
Szpajza
80 g żółtek
120 g białka
100 g cukru
80 g czekolady deserowej
40 g żelatyny
50 g wody
50 g spirytusu
Białko ubić. Żółtka utrzeć z cukrem w kąpieli wodnej. Podgrzać masę do temperatury ok. 70oC. Następnie do przestudzonej masy dodać rozpuszczoną czekoladę. Na koniec połączyć z rozpuszczoną żelatyną.
Gotowym musem wypełnić czekoladowe półkule.