Niewykorzystany urlop nie może tak po prostu przepaść. W przypadku stałych pracowników dni niewykorzystanego urlopu przechodzą na następny rok. Jeżeli dochodzi do rozwiązania stosunku pracy, pracownik może z niego skorzystać tuż przed odejściem lub pracodawca może wypłacić mu ekwiwalent pieniężny.

Pracownik nabywa prawa do płatnego urlopu w roku, w którym podpisuje umowę o pracę oraz do każdej kolejnej jego porcji w każdym kolejnym roku – udzielenie podwładnemu wypoczynku w okresie, w którym nabywa on do niego prawo, jest obowiązkiem pracodawcy.

Jeśli pracownik nie był na urlopie np. w 2015 r., przysługujące mu dni wypoczynku przeszły na 2016 r. Innymi słowy, w br. przysługuje mu urlop za bieżący rok oraz urlop zaległy z 2015 r., jeżeli nie wykorzystał go w zeszłym roku urlopu zgodnie z planem urlopów. Ważne, aby pamiętać, że zaległe urlopy muszą zostać udzielone pracownikowi do 30 września następnego roku, czyli w powyższym przypadku do 30 września br. Pracodawca nie naruszy prawa pracy, o ile pracownik pójdzie na urlop najpóźniej właśnie 30 września.

Kiedy urlop nie przechodzi, bo pracownik odchodzi
A co jeśli pracownik zawiadamia nas o chęci odejścia z pracy, a ma niewykorzystany w pełni lub w części urlop wypoczynkowy? Z jednej strony może jeszcze pójść na płatny urlop, dopóki nie wygaśnie stosunek służbowy. Z drugiej strony za niewykorzystany urlop podwładnemu należy wypłacić ekwiwalent pieniężny, choć jest to odstępstwo od udzielenia dni wolnych w naturze.

Ekwiwalent za urlop stosuje się wyłącznie przy rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy o pracę. Należy go wypłacić w ostatnim dniu zatrudnienia, bo w przeciwnym razie pracodawcy mogą grozić odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty oraz kara grzywny za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, dla którego ustawodawca przewiduje grzywnę w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł. Obliczając ekwiwalent, należy sięgnąć po rozporządzenie urlopowe, które opisuje zasady jego obliczania (rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop).

Wypłata ekwiwalentu jest zagwarantowana bez względu na rodzaj zawartej umowy o pracę (pełny czy niepełny etat), czas trwania zatrudnienia oraz to, czy stosunek służbowy ulega rozwiązaniu z przyczyn zawinionych bądź niezawinionych przez pracownika.

Nowe zatrudnienie ze starym urlopem
Nie ma możliwości zrezygnowania ani z urlopu ani z ekwiwalentu za urlop. Nie istnieje też możliwość zatrudnienia nowego pracownika, który posiada niewykorzystany urlop z poprzedniego stosunku pracy. Dogadywanie się między dwoma firmami i pracownikiem co do wykorzystania zaległego wypoczynku wynikającego z umowy o pracę ze starą firmą u nowego przedsiębiorcy nie ma racji bytu.

Katarzyna Miazek, Tax Care