Ważnym ogniwem polskiej gospodarki są mikroprzedsię­biorstwa i małe przedsiębior­stwa. Stanowią one przecież ponad 90% firm w Polsce. Ich sytuacja na rynku nie jest łatwa, w związku z czym, aby zapewnić sobie konku­rencyjność i przetrwać, liczą one na dotacje z funduszy europejskich.

 O tym, jakie są główne założenia progra­mów realizowanych w ramach Polityki Spójności, piszemy w niniejszym artykule.

Materiał pochodzi z drukowanego wydania Mistrza Branży, numer marzec 2014 (informacje dot. prenumeraty)

Słyszeliśmy wiele zapowiedzi i zapewnień, że polityka i dzia­łania w zakresie rozdyspono­wania środków europejskich będą skie­rowane do głównie do najmniejszych przedsiębiorstw. Mimo to przedstawi­ciele tego sektora, jeśli chodzi o fundu­sze europejskie w nowej perspektywie finansowej, mogą czuć pewien niedo­syt, ponieważ rzeczywistość okazała się dla nich nieco inna. Na co wobec tego MMŚP będą mogły liczyć w nadchodzą­cych latach?

Przeczytaj pierwszą część artykułu - tutaj

Dla kogo dotacje unijne?
Należałoby zacząć od tego, że w ramach Polityki Spójności będzie realizowanych 6 krajowych programów: Infrastruktu­ra i Środowisko, Polska Cyfrowa, Pomoc Techniczna, Inteligentny Rozwój, Wiedza, Edukacja, Rozwój, Polska Wschodnia.
Przedsiębiorstwa będą mogły korzystać także ze wsparcia w ramach Programów Regionalnych opracowywanych indywidual­nie na potrzeby każdego z 16 województw. Przede wszystkim nie każdy z powyższych programów daje przedsiębiorcom, szcze­gólnie mikroprzedsiębiorcom, realne szanse na otrzymanie dofinansowania. Programy Operacyjne takie jak Infrastruktura i Śro­dowisko, Polska Cyfrowa czy Pomoc Tech­niczna nie są w zasadzie skierowane do mi­kroprzedsiębiorców.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
Program Operacyjny Infrastruktura i Śro­dowisko stanowi odpowiedź na wyzwania związane z przyjęciem ambitnych celów rozwojowych w zakresie infrastruktury rozwoju zrównoważonego oraz budowa­nia zrównoważonej i konkurencyjnej gospo­darki. Grupę docelową stanowią głównie jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki orga­nizacyjne.

Program Operacyjny Polska Cyfrowa
Celem Programu Operacyjnego Polska Cy­frowa jest wzmocnienie cyfrowych funda­mentów dla społeczno-gospodarczego roz­woju kraju. Zgodnie z Umową Partnerstwa jako fundamenty te przyjęto: szeroki do­stęp do szybkiego Internetu, efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publicz­ne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. Z kolei grupy be­neficjentów stanowią przedsiębiorcy tele­komunikacyjni, jednostki samorządu tery­torialnego lub ich związki i stowarzyszenia.

Program Operacyjny Pomoc Techniczna
Do nieco innego rodzaju interwencji zo­stał stworzony Program Operacyjny Pomoc Techniczna. Zajmuje się on w zasadzie ob­sługą rozbudowanego i skomplikowanego systemu wdrażania polityki spójności. Całe to przedsięwzięcie wymaga – według twórców strategii – zaangażowania dużych zasobów administracyjnych, nie tylko w postaci pracowników in­stytucji odpowiedzialnych za jej realizację, ale również odpowied­niego wyposażenia i sprzętu.

Program Operacyjny Inteligentny Rozwój
Program, dla którego Instytucją Pośredniczącą będzie – w za­leżności od osi priorytetowej – Ministerstwo Gospodarki bądź Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, naszym zdaniem także nie wniesie wiele do rozwoju mikroprzedsiębiorstw. W swoim za­mierzeniu program ma wesprzeć innowacyjność i konkurencyj­ność polskiej gospodarki głównie poprzez zwiększanie nakładów na B+R, tj. prace badawczo-rozwojowe. Aby ubrać to w prostsze słowa, można powiedzieć, iż w ramach tego programu możliwe będzie uzyskanie dofinansowania na przeprowadzenie badań roz­wojowych, stworzenie niezbędnej infrastruktury do prowadzenia działalności opartej na wynikach przeprowadzonych badań czy też nawiązanie współpracy w celu przeprowadzenia tych badań, np. z uczelnią wyższą bądź z zagranicznym podmiotem gospodarczym (internacjonalizacja innowacyjnych przedsiębiorstw). Co więcej, zakres tematyczny jest nieco zawężony, bowiem każde państwo członkowskie zobowiązane było, biorąc pod uwagę swoje mocne strony i atuty, wybrać pięć obszarów tematycznych. W przypadku Polski są to: zdrowe społeczeństwo, biogospodarka rolno-spożyw­cza i środowiskowa, zrównoważona energetyka, surowce naturalne i gospodarka odpadami oraz innowacyjne technologie i procesy przemysłowe. Realizacja takich projektów może jednak okazać się dla mikroprzedsiębiorcy zbyt wielkim wyzwaniem. Sądzimy, że zarówno potencjał finansowy, kadrowy, jak i brak wystarcza­jącego know-how mogą stanowić istotną barierę w skutecznej realizacji projektu, na czym zapewne w większym stopniu sko­rzystają przedsiębiorstwa duże.

Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój
Pewną nowość stanowi Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój (POWER), który jest de facto nieco zmodyfikowanym pro­gramem Kapitał Ludzki, który z różnych względów był najbardziej krytykowany. W ramach tego programu powstanie Rejestr Usług Rozwojowych. Będzie to baza administrowana przez PARP, za­wierająca informacje na temat podmiotów świadczących usługi rozwojowe. Mówiąc prościej, dzięki temu systemowi potencjalny beneficjent sam będzie mógł sobie wybrać usługę rozwojową, która jest mu aktualnie potrzebna, bądź – a w zasadzie przede wszystkim! – jest mu niezbędna do rozwoju przedsiębiorstwa.

Jakie są założenia tego programu? Zatrudnienie i mobilność pra­cowników, włączenie społeczne, walkę z ubóstwem, inwestowanie w edukację oraz wzmacnianie sprawności i efektywności państwa. Na pierwszy rzut oka brzmi to wszystko bardzo szczytnie, a nawet górnolotnie. Co się jednak kryje za tymi hasłami i co mikroprzed­siębiorca może mieć z tym wspólnego? Niestety stosunkowo nie­wiele. Bezpośrednio do przedsiębiorcy adresowana jest jedynie IV oś priorytetowa, w ramach której możliwe będą: realizacja projektów z zakresu m.in. adaptacji pracowników, przedsiębiorstw i przedsiębiorców do zmian, podnoszenie umiejętności i kwalifi­kacji pracowników, czyli wszystko to, co już znamy z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Program Operacyjny Polska Wschodnia
Na nieco więcej mogą liczyć przedsię­biorcy ze wschodnich województw kra­ju za sprawą Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Mowa tu o woje­wództwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, podkarpackim oraz świętokrzyskim. Celem głównym interwencji jest wzrost konkurencyjno­ści i innowacyjności makroregionu Pol­ski Wschodniej. Bezpośrednio do mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw skiero­wane są dwie osie priorytetowe, tj. Inno­wacyjna Polska Wschodnia oraz Przedsię­biorcza Polska Wschodnia. Na obie z nich przewidziane są bezzwrotne dotacje. Projekty będą opierały się na schema­cie przedstawionym na rys. 1.

Jak czytamy w projekcie programu – w ramach działania wsparciem objęte zostaną projekty służące wzmacnianiu zdolności innowacyjnej przedsiębiorstw i transferu technologii. Co więcej, wspie­rane będą projekty wdrażania innowacji, które wymagać będą przeprowadzenia prac B+R. W ramach realizowanych pro­jektów dopuszczalny będzie zakup oraz montaż zarówno maszyn, jak i urządzeń technicznych, narzędzi, przyrządów oraz wyposażenia, o ile służyć to będzie wdra­żaniu innowacji, będących przedmiotem przeprowadzanych prac B+R. Projekty mające na celu wdrażanie innowacji w przedsiębiorstwach obejmować będą mogły swoim zakresem także stworzenie lub rozwój istniejącego zaplecza badaw­czo-rozwojowego, służącego działalności innowacyjnej oraz związanej z wdrażaną innowacją. Projekty polegające na wdra­żaniu innowacji będą mogły być realizo­wane zarówno przez pojedyncze przed­siębiorstwa, jak i ich konsorcja oraz ponadregionalne inicjatywy. W przypad­ku konsorcjum tworzonego z partnerami spoza makroregionu jego liderem musi być zawsze przedsiębiorca posiadający swoją siedzibę w Polsce Wschodniej.

Regionalne Programy Operacyjne
Pozostają jeszcze do omówienia Re­gionalne Programy Operacyjne dla po­szczególnych województw, co postaramy się uczynić następnym razem z uwagi na fakt, że wciąż są one dopracowywa­ne, np. 24 lutego 2014 r. została ogło­szona już trzecia wersja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego przyjęta przez Zarząd Woje­wództwa. Występują w niej następujące obszary tematyczne, na które przezna­czone będą środki: „Poprawa dostęp­ności komunikacyjnej województwa”, „Wsparcie wytwarzania i wykorzysta­nia energii ze źródeł odnawialnych”, „Zwiększenie nowych inwestycji w sek­torze MŚP”, „Rozwój obszarów rewitali­zowanych”, „Wzrost integracji społecznej oraz poprawa dostępu do rynku pracy przez osoby wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym”, „Poprawa efektywności energetycznej w budow­nictwie użyteczności publicznej i sektorze mieszkaniowym”, „Osiągnięcie i utrzyma­nie dobrego stanu wód powierzchnio­wych i podziemnych”, „Ogólnodostęp­ne i wysokosprawne usługi medyczne i społeczne”, „Promowanie przedsiębior­czości”, „Zwiększenie dostępu do zatrud­nienia osób pozostających bez pracy”, „Zwiększenie liczby nowych miejsc pracy w regionie”.

Monika Zielińska, Joanna Adamczuk, Dawid Lachowski

Przeczytaj również:

• Pośrednicy w funduszach unijnych – nie taki diabeł straszny, jak go malują, cz. III
• Fundusze unijne – nie taki diabeł straszny, jak go malują, cz. II
• Fundusze unijne – nie taki diabeł straszny, jak go malują, cz. I

Spektra, Monika Zielińska-Choina FINANSOWANIE BIZNESU
Biuro obsługi klienta
ul. Leonarda 18, 20-625 Lublin,
biuro@finansowaniebiznesu.eu

tel/faks: 81 443 02 12
tel. kom.: 505 040 717, 881 331 972