Przed nami ostatni zastrzyk środków unijnych na rozwój polskiej gospodarki – nowa perspektywa unijna na lata 2014-2020. Kierunki wsparcia przedsiębiorstw w zasadzie nie zmieniły się i nowe programy w znacznej części będą kontynuacją tego, czego doświadczyliśmy w latach 2007-2013.

Zmieniają się jednak reguły, na podstawie których będzie można ubiegać się o dofinansowanie.
Mimo że zwiększyła się pula środ­ków przeznaczonych na inwesty­cje, podniosła się też poprzecz­ka, którą firmy będą musiały przeskoczyć, by zdobyć te pieniądze. Dla wielu przed­siębiorców zniechęcający jest sam fakt, że w tzw. projektach twardych zmniejszy się udział bezzwrotnego wsparcia na rzecz instrumentów zwrotnych (pożyczki). Zmienia się również rozumienie pojęcia innowacyjno­ści, do którego do tej pory można było zali­czyć wiele projektów, głównie służących roz­wojowi własnych potrzeb przedsiębiorstw.

Innowacja poparta naukowo
Jak wiadomo, innowacja jest nowym lub ulep­szonym rozwiązaniem w odniesieniu do pro­duktu, procesu, marketingu lub organizacji wprowadzanym do praktyki gospodarczej. Do tej pory innowacja niekoniecznie musia­ła stanowić przełomowy wynalazek. Swoim działaniem nie musiała też wpływać na rozwój całej gospodarki. Innowację stanowiła nawet najdrobniejsza zmiana w ofercie produktowej firmy, wyposażeniu produkcyjnym, sposo­bie zarządzania czy marketingu produktów i usług, która poprawia efektywność działania przedsiębiorstwa. Potencjalnym innowato­rem był i jest każdy przedsiębiorca, a nowe przedsiębiorstwa są innowacyjne z definicji. Jednakże zasadnicza różnica między innowa­cyjnością z perspektywy 2007-2013 a obec­ną polega na dodaniu do definicji innowacji – w tym momencie już chyba nierozerwal­nego elementu – współpracy z nauką. W po­przedniej perspektywie to ośrodki naukowe otrzymały ogromne wsparcie na nową infra­strukturę, laboratoria, wyposażenie oraz pod­niesienie kompetencji kadry. Obecnie z tego wypracowanego potencjału będą korzysta­ły firmy jako główni beneficjenci Funduszy Europejskich.

Największe szanse na pozyskanie pomocy bezzwrotnej będą miały śmiałe pomysły w innowacyjnych firmach, w których ob­szarami dofinansowania będą:
• rozwój poprzez prowadzenie wspólnych prac badawczo-rozwojowych (współpra­ca sektora nauki z sektorem przemysłu);
• wdrożenie efektów prac badawczo-roz­wojowych;
• dofinansowanie infrastruktury badaw­czej w firmie;
• rozwój poprzez wspieranie wdrażania w przedsiębiorstwach technologii infor­macyjnych;
• zwiększanie możliwości świadczenia przez firmę usług w środowisku elektronicznym;
• rozwój małych i średnich przedsię­biorstw poprzez inwestycje w nowo­czesne technologie podnoszące ich konkurencyjność, szczególnie na ryn­kach międzynarodowych.


Polska wykazuje się niskim wskaźnikiem in­nowacyjności w stosunku do innych państw UE, zapewne nie bez powodu. Niechęć do an­gażowania się przedsiębiorstw, zwłaszcza mi­kro-, małych i średnich (sektor MŚP), w dzia­łalność innowacyjną oraz współpracę z nauką w tej dziedzinie wynika z kilku czynników. Naj­bardziej oczywistymi są: odwieczny problem niełatwego dialogu między biznesem a nauką, duże ryzyko dla firm działających na polskim rynku, na którym większość (szczególnie mi­kroprzedsiębiorców) obecnie walczy o utrzy­manie się, a nie o rozwój, ogromne koszty na etapie poprojektowym, którym jest komer­cjalizacja wyników. Jak się okazuje, nie jest proste przekształcanie tych innowacyjnych pomysłów w gotowe do wejścia na rynek technologie, procesy lub produkty.

Choć innowacyjność jest szansą rozwoju dla Polski, to stanowi też pewne ryzyko, o któ­rym mało się mówi. Polska gospodarka nadal jest na relatywnie wczesnym etapie rozwoju, na którym ważny jest dostęp do kapitału, stąd ogromna popularność bezzwrotnych dotacji na nabycie środków trwałych w poprzednich latach. Nie jest pewne, czy równie chętnie przedsiębiorcy będą inwestowali w rozwój nowych technologii i centra badawczo-roz­wojowe bez zaplecza w postaci stabilnego, a wręcz rozwijającego się przedsiębiorstwa.

Warto sprawdzić:
Harmonogram konkursów www.fundusze­europejskie.gov.pl/strony/skorzystaj/har­monogramy-naboru-wnioskow/;
Informacje o naborach wniosków (37 ogło­szeń na dzień 19.06 br.) – www.fundusze­europejskie.gov.pl/strony/skorzystaj/na­bory/. W kolejnym wydaniu „Mistrza Branży” opisana zostanie innowacyj­ność w nowej perspektywie w regio­nalnych programach operacyjnych.

Monika Zielińska,
Joanna Adamczuk, SPEKTRA

PROGRAMY OPERACYJNE interesujące dla branży piekarsko-cukierniczej

I PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ

Cel: podniesienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez badania i rozwój.
Wybrane działanie: 1.1 Projekty B+R przedsiębiorstw

Poddziałania:
1.1.1 Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizo­wane przez przedsiębiorstwa – dofinansowanie na reali­zację projektów, które obejmują badania przemysłowe i prace rozwojowe albo tylko prace rozwojowe.

Maksymalny poziom dofinansowania wydatków kwa­lifikowanych: 25-80%.

Minimalny wkład własny bene­ficjenta: 25-75% wydatków kwalifikowanych.

Poddziałanie 1.1.2 Prace B+R związane z wytworzeniem instalacji pilotażowej/demonstracyjnej – dofinansowanie na realizację projektów, które obejmują wyłącznie prace rozwo­jowe z uwzględnieniem wytworzenia instalacji demonstracyjnej.

Maksymalny poziom dofinansowania wydatków kwalifikowa­nych: 25-60%.

Minimalny wkład własny beneficjenta: 40-75% wydatków kwalifikowanych.

Warunkiem otrzymania dofinansowania jest komercjalizacja wyników prac badawczo-rozwojowych (B+R), rozumiana jako wdrożenie wyników projektu we własnej działalności gospo­darczej przedsiębiorcy lub udzielenie licencji lub sprzedaż wyników projektu w celu ich wprowadzenia do działalności gospodarczej innego przedsiębiorcy.
W obu przypadkach realizację części prac B+R można powie­rzyć podwykonawcy, ale wartość prac prowadzonych na za­sadzie podwykonawstwa nie może przekroczyć progów okre­ślonych w regulaminie konkursów.

Instytucja Pośrednicząca: Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Godne uwagi są także realizowane przez Ministerstwo Go­spodarki Działanie 2.1 Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw oraz przez Polską Agencję Rozwoju Przed­siębiorczości lub Poddziałania 2.3.1 Proinnowacyjne usługi IOB dla MŚP i 2.3.2 Bony na innowacje dla MŚP.

II PROGRAM OPERACYJNY POLSKA WSCHODNIA

Cel: m.in. zwiększenie liczby innowacyjnych przedsiębiorstw, typu startup, dla regionów słabiej rozwiniętych.
Wybrane działanie: 1.1 Platformy startowe dla nowych
pomysłów

Poddziałania:
Podziałanie 1.1.1 Platformy startowe dla nowych pomysłów – zakłada stworzenie w makroregionie Polski Wschodniej programu wsparcia, którego celem jest przekształ­canie pomysłów biznesowych w produkty, przygotowanie ich pod kątem rynkowym według przyjętej metodologii (np. Customer Development, Lean Startup lub Design Thinking) oraz opracowanie rentownych modeli biznesowych.
Platformy startowe mają zapewnić indywidualne wsparcie dla innowacyjnych startupów, obejmujące usługi niezbęd­ne do przeprowadzenia prac nad rozwojem nowego pomy­słu biznesowego, w tym testowanie i weryfikację pomysłów i koncepcji, aż do momentu przygotowania odpowiedniego modelu biznesowego.
Startupy gotowe do wejścia na rynek z produktem będą mo­gły uzyskać wsparcie na rozwój działalności w makroregionie w ramach Poddziałania 1.1.2.
1. Przygotowaniem i realizacją działań w ramach Platform zajmą się ośrodki innowacji, będące beneficjentami składają­cymi wnioski (parki naukowo-technologiczne, parki naukowe, parki technologiczne, inkubatory technologiczne).
2. Ośrodki innowacji będą kierować swoją ofertę do osób do 35. roku życia, w szczególności do absolwentów szkół wyższych oraz studentów ostatnich lat studiów, chcących uru­chomić i rozwijać własne firmy w Polsce Wschodniej w oparciu o zgłoszony do Platformy startowej pomysł bądź koncepcję. Tworzyć oni będą grupę docelową w projektach.
3. W ramach projektu pilotażowego zakłada się, że opieką zostanie objętych min. 60 startupów, z czego min. 30 z nich rozpocznie działalność rynkową.
4. Pomysły biznesowe oceniane będą przez panel ekspertów. Podstawowymi kryteriami oceny pomysłów będą ich innowa­cyjność oraz możliwość osiągnięcia komercyjnego sukcesu.
5. Kolejnym etapem będzie założenie startupu na bazie oce­nionego innowacyjnego pomysłu oraz przygotowanie dla niego szczegółowego programu inkubacji przez opiekuna startupu. Pomysły i koncepcje biznesowe będą testowane i weryfiko­wane aż do momentu przygotowania odpowiedniego modelu biznesowego.

Maksymalny poziom dofinansowania: 85-100%.

Instytucja odpowiedzialna za nabór: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Poddziałanie 1.1.2 Rozwój startupów w Polsce Wschodniej – ma na celu wsparcie związane z rozwinię­ciem w makroregionie działalności biznesowej przedsiębiorstw typu startup, gotowych do wejścia na rynek z produktem (przygotowany w ramach danej Platformy startowej dla nowych pomysłów w ramach Poddziałania 1.1.1). Moż­liwość składania wniosków będą miały tylko małe przedsiębiorstwa biorące wcześniej udział w Pod­działaniu 1.1.1.
Wsparcie obejmuje dotację na początkową działalność fir­my, jak wejście produktu na rynek (pierwsza sprzedaż) i realizacja modelu biznesowego, opracowanego i przete­stowanego w ramach Platformy startowej.

Okres wsparcia rozwoju przedsiębiorstwa: maks. do 24 miesięcy.

Maksymalny poziom dofinansowania: 85%.

Minimalna wartość projektu: od 50 000 zł do 800 000 zł.

Instytucja odpowiedzialna za nabór: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Wybrane działanie: 1.3 Ponadregionalne powiąza­nia kooperacyjne
Ponadregionalne powiązanie kooperacyjne to zgrupowanie min. 5 działających w pokrewnych sektorach przedsiębior­ców współpracujących w procesie tworzenia wyrobów lub usług, którego działalność koordynowana jest przez pod­miot zarządzający powiązaniem. Takie zgrupowanie obej­muje swym zasięgiem minimum dwa województwa, w tym co najmniej jedno z terenu Polski Wschodniej, a jego pod­miot zarządzający ma siedzibę na tym terenie.
Przedsięwzięcie zgłoszone do wsparcia przez MŚP, będącego członkiem ponadregionalnego powiązania kooperacyjnego, powinno zawierać się w ramach celów rozwojowych tego powiązania oraz być związane z obszarem jego specjalizacji.

Poddziałanie 1.3.1. Wdrażanie innowacji przez MŚP – w tych projektach wspierane będzie stworzenie innowa­cyjnych (na poziomie kraju) produktów lub usług poprzez wdrożenie (własnych lub nabytych) wyników prac badawczo­-rozwojowych (B+R). Współfinansowanie może obejmować poszczególne etapy procesu inwestycyjnego:
przygotowanie do wdrożenia obejmujące w szczególno­ści przygotowanie analizy rynku i możliwości ulokowania na nim produktu;
• przygotowanie dokumentacji wdrożeniowej;
• uzyskanie, walidację i obronę patentu;
• uzyskanie niezbędnych certyfikatów i akredytacji, od któ­rych uzależnione jest wdrożenie produktu lub technologii w działalności produkcyjnej przedsiębiorstwa;
• zakup praw patentowych, technologii, know-how, licencji związanych z wdrożeniem wyników prac badawczych;
• przeprowadzenie prac dostosowawczych oraz etap wdro­żenia obejmujący inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe, w szczególności: zakup, montaż i uruchomienie maszyn i urządzeń, linii produkcyjnej lub technologicznej.

Maksymalny poziom dofinansowania: 70%.

Minimalna wartość projektu: od 1 mln zł do 7 mln zł.

Instytucja Pośrednicząca: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.