Kolejnym rozwiązaniem wielopoziomowego składowania palet są systemy regałów kanałowych z wózkami transportującymi palety (wózki satelitarne shuttle). Nazwa wynika z zasady działania wózka poruszającego się w kanale wytyczonym przez szyny konstrukcyjne.

Szyny te stanowią prowadnice wytyczające tor jazdy urządzenia, są też podporą palet rozstawianych w kanale jedna za drugą.

Już powyższy opis wskazuje, że systemy regałów kanałowych z wózkami satelitarnymi nie należą do konstrukcji prostych. Co więcej, nie zapewniają w 100% wykorzystania powierzchni magazynowej, a pod względem bezpieczeństwa to system wciąż niedoskonały. Kluczową sprawą do rozwiązania przez producentów i dystrybutorów tego typu urządzeń jest kwestia zabezpieczenia ludzi pracujących w magazynie. Określone zostały punkty ryzyka, problemy i normy, jakie powinny być przez te systemy spełnione. Zalecono, aby producenci dążyli do udoskonalenia systemów i wdrożyli rozwiązania zabezpieczające kanały pracy przed niepożądanymi skutkami wejścia człowieka lub wypadnięcia urządzeń czy towaru z prowadnic kanału.

Układy regałowe pod system z wózkami satelitarnymi

Ze względu na sposób obsługi i zasadędziałania, podobnie jak w systemach regałów grawitacyjnych, spotykamy dwa rodzaje układów regałowych, tj.:
systemy FIFO, obsługiwane z dwóch stron, gdzie jedna jest stroną załadunkową, np. towarem z produkcji, zaś druga – stroną odbiorczą, np. towaru na samochody;
systemy pracujące w trybie FILO, obsługiwane tylko z jednej strony (podobnie mogą działać jako magazyny surowców czy półproduktów).

Największą wadą FILO w kontekście wykorzystania przestrzeni magazynowej jest stosunkowo niskie jej rzeczywiste wykorzystanie, według danych użytkowników zwykle wynoszące pomiędzy 60% a 80% zakładanej teoretycznej pojemności. To oznacza, że użytkownik posiadający magazyn teoretycznie mieszczący na regałach 1000 palet w rzeczywistości jest w stanie składować średnio około 700 palet w magazynie. Wynika to głównie z konieczności operowania całymi pojemnościami kanałów lub długimi seriami; w przeciwnym razie w kanałach pojawiają nam się „niewypełnione dziury”, które możemy zapełnić dopiero po wybraniu towaru do końca lub jego przesegregowaniu do innych miejsc w magazynie.

Korzystniej wygląda to w systemach FIFO, ale i tam zwykle wykorzystanie przestrzeni magazynowej nie przekracza 80-90% pojemności. Poza tym w tych systemach potrzebne są korytarze obsługowe z dwóch stron systemu regałowego, co już na starcie powoduje spadek pojemności magazynu w stosunku do kubatury startowej.
Pomimo tych ograniczeń jest to jeden z częściej obecnie rozpatrywanych systemów przy planowaniu inwestycji w przypadku firm o niedużej ilości asortymentów, a długich partiach bądź terminach przydatności. Bardzo często stosowany jest w mroźniach i chłodniach owoców i warzyw czy produktów rolnych sezonowych.

Budowa systemów regałów kanałowych

Systemy regałów kanałowych z wózkami satelitarnymi najczęściej składają się z trzech elementów:
konstrukcji regałów projektowanych do obsługi wózków satelitarnych z odpowiednio wyprofilowanymi prowadnicami wózka,
 wózków satelitarnych shuttle,
pilotów służących do ich uruchamiania i wydawania im odpowiednich poleceń.

Wózki satelitarne często są przedstawiane jako mogące współpracować z systemami WMS, aczkolwiek ze względu na konieczność manualnego przekładania urządzeń pomiędzy kanałami i brak możliwości wyeliminowania pracy człowieka jest to tylko gadżet niemający większego znaczenia.

Istotny jest za to sposób pracy pilota i jego funkcje. Dla przykładu: rozwiązanie SSI SCHAEFER Orbiter System  posiada pilot podzielony na dwie strony obsługowe – załadunkową i wyładunkową z opcjami odpowiednio: wyjmij (włóż) 1 paletę, wyjmij (włóż) ciąg palet, przesuń palety na koniec (początek) kanału, zakończ operację i policz palety. Operowanie jest bardzo intuicyjne, dodatkowo przedstawione graficznie, a ewentualne potwierdzenia funkcji lub błędy przedstawia wyświetlacz LCD. Możliwe jest programowanie odległości między ustawianymi paletami w zakresie 50-450 mm.

Opis przypadku  SSI SCHAEFER Orbiter System

Obecnie na rynku dostępne jest jedno rozwiązanie składające się z czterech integralnych części:
regałów,
wózka satelitarnego shuttle,
 pilota,
 dodatkowo tzw. stacji dokującej (patrz fot. 1).

Zadaniem stacji dokującej jest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa dla obsługujących urządzenie pracowników magazynowych. Realizowane jest to dzięki stałej dwukierunkowej komunikacji pomiędzy stacja dokującą a Orbiterem, dzięki czemu jakiekolwiek wtargnięcie w kanał przecina wiązki świetlne i powoduje wyłączenie urządzenia oraz poinformowanie o błędzie. Dodatkowo stacja dokująca zabezpiecza sam wózek dowożący palety przed uszkodzeniem widłami, daje informację wzrokową o miejscu pracy, sygnalizuje stan pracy, jakość ustawienia palety, jest elementem wspomagającym stopniowe hamowanie wózka Orbiter przed dojechaniem do punktu końcowego, uniemożliwiając ewentualne wypadnięcie palety z towarem na skutek sił bezwładności.

SSI SCHAEFER Orbiter System, również dzięki stacji dokującej, chyba wciąż jako jedyne urządzenie na rynku pracuje z napędem elektrycznym wy-korzystującym kondensatory Power-CAP zamiast baterii wymagających cyklicznego ła-
dowania oraz wymiany po okresie 2-3 lat, co jest dość kłopotliwe i kosztowne. W Orbiterze mamy przewody z prądem elektrycznym doprowadzone do regałów, gdzie poprzez system bezpiecznych męsko-żeńskich gniazd napięcie przekazywane jest do transformatora i w urządzeniu przekształcane na prąd 48 V. Dzięki temu Orbiter może właściwie pracować 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, szczególnie w warunkach ujemnych temperatur.
Samo urządzenie Orbiter też jest bardziej zaawansowane konstrukcyjnie w stosunku do innych; posiada 8 kół napędowych (po 4 na stronę) + 4 koła stabilizujące tor jazdy (po 2 na stronę), dzięki czemu odznacza się wyższą trwałością, mniejszymi oddziaływaniami ciężaru na tor, może współpracować z automatycznymi wózkami widłowymi oraz układnicami. Orbiter nie posiada elementów pneumatycznych i hydraulicznych, więc jest stosunkowo odporny na awarie.

System Orbiter jako opcję posiada też tzw. wózek bezpieczeństwa, będący formą klatki, w której można wjechać w kanał w sytuacji koniecznej, np. w wypadku rozpadnięcia się palety. Wózek może być wożony na Orbiterze lub napędzany ręcznie systemem korbowym.

Opisywany system przy wszystkich swoich zaletach nie daje jednak dostępu do dowolnej palety, co umożliwia system regałów przejezdnych, który będzie tematem kolejnego artykułu.  

autor: Andrzej Bonk, SSI Schaefer Sp. z o.o.
fot. Archiwum SSI Schaefer

Artykuły podobne:
Systemy magazynowe - cz. I