Unia Europejska zakazała używania popularnego barwnika o nazwie E171. Od sierpnia musi on zostać wycofany z użycia. Sprawa jest o tyle skomplikowana, że jest on stosowany na masową skalę. Czasu jest niewiele, a nie wszyscy producenci, dostawcy i klienci są świadomi skali problemu.

Niemal wszystko, co w cukiernic­twie jest białe – za wyjątkiem pro­duktów opartych na mleku – do tej pory było produkowane w oparciu o E171. To jeden z głównych barwników zabielających stosowanych w branży spożywczej, kosme­tycznej czy farmaceutycznej. Dzięki niemu barwę tę zyskują takie produkty, jak guma do żucia, majonez, pasta do zębów, kremy, tabletki, polewy lukrowe, lody czy nadzie­nia cukiernicze. Eksperci uznali jednak, że E171 nie jest bezpieczny dla zdrowia i nie może być już dłużej używany. Substancja ta jest bardzo rozpowszechniona w różnych sektorach przemysłu, dlatego jej wycofanie wiąże się ze zmianą receptur wielu popular­nych produktów oraz sposobu ich produkcji.

Co to jest E171?
E171 to biel tytanowa (dwutlenek tyta­nu) – biały barwnik spożywczy stosowany w produkcji żywności, kosmetyków, leków i innych dziedzinach. Przy niewielkim dozo­waniu daje bardzo ładny kolor. Dzięki temu, a także cenie jest barwnikiem ekonomicz­nym – stąd też jego popularność. W cu­kiernictwie stosowany jest m.in. w pro­dukcji nadzień kremowych (również jako „podkład” do innych kolorów), glazur lu­strzanych, mas cukrowych i wielu innych produktów.

Dlaczego go używamy?
Do niedawna biel tytanowa była uważana za bezpieczną dla zdrowia i była dopusz­czona do stosowania ze względu na brak przeciwwskazań oraz sporo zalet. Jest to barwnik prosty w użyciu, o niskim dozo­waniu, dający oczekiwany kolor, a także odporny na wysokie temperatury. Nie ma alternatywy, która pozwoliłaby na uzyska­nie tej samej barwy przy takich samych kosztach.

Co się zmieniło?
W 2021 roku unijna instytucja zajmują­ca się dopuszczaniem żywności do spoży­cia, czyli European Food Safety Authority (EFSA), orzekła, że biel tytanowa nie może być dłużej stosowana. Nie ma co praw­da bezpośrednich dowodów na jej szko­dliwość, EFSA uznała jednak, że poszlaki (np. badania na zwierzętach) są na tyle silne, że należy wycofać ją z obrotu. Z badań EFSA wynika, że nanocząstki E171 mogą być genotoksyczne, czyli powodo­wać uszkodzenia DNA. Barwnik ten może też działać rakotwórczo i źle wpływać na mikrobiom jelitowy. Trudno ustalić bezpieczny dla organizmu poziom bieli tytanowej, dlatego prewen­cyjnie postanowiono z niej zrezygnować. Pierwszym krajem, który zdecydował się na zakaz stosowania E171, była Francja (2020 rok). Już wtedy firmy eksportujące na francuski rynek musiały pozbyć się ze składu bieli tytanowej.

Co teraz?
Produktów zawierających biel tytanową wolno używać do 7 sierpnia 2022 r. Po tej dacie można sprzedawać już wyproduko­wane wyroby do końca ich terminu ważno­ści. Zabronione jest natomiast używanie do produkcji bieli tytanowej czy składni­ków, które ją zawierają. Już teraz war­to sprawdzić, czy dostawca, od którego kupujemy towar, ma produkty stworzone z użyciem innych dopuszczonych do spo­życia barwników. Następnie należałoby przeprowadzić testy z użyciem prób no­wych składników. Kandy oferuje nadzienia kremowe przy­gotowane według receptur niezawiera­jących bieli tytanowej. Firma już w 2021 roku prowadziła pierwsze testy oraz po­szukiwania zamienników. Receptury na­dzień kremowych bez E171 są starannie opracowane i solidnie sprawdzone. Bar­wa, smak i konsystencja są maksymal­nie zbliżone do wersji z bielą tytanową. Kandy wprowadziło na rynek pierwsze produkty z użyciem zamienników, które już są dostępne.

zamiennik E171